Сөд гэх өвсний бор толгойг хүүхдийн гэдэс өвдөхөд уулгавал их сайн дом болж өгдөг. Чимх төдий сайн хатаасан бор сөдийг 300 гр хэртэй усанд чанаад 2 хуваан өглөө, оройдоо өгөхөд хэр баргийн харваатсан гүйлгэлт намжаадаг. Том хүнд бол 3 чимхээр 2 хоног мөн л өдрийн 2 уултаар ууна.
Харин Сөд өвсний маань урт нарийхан ИШ хортой могойны хорыг хумьдаг юм. Ямарваа нэгэн xopтон шавьж, амьтанд xaзyyлcaн бол xaзyyлсан тухайн газраасаа дээш /бие тал руу ахих/ 1 сөөм зай аваад түүнээ сөд өвснийхөө ишээр боож, уяна. Хорыг маш түргэн хугацаанд бөөгнүүлж, тэнийлгэдэггүй.
Бор ТОЛГОЙ болон ИШ маань ийм ач тустай бол одоо ҮНДЭС үлдлээ. Сөд өвсний үндэс шороотойгоо маш том үйлийг гөвдөг эд.
А.Тархины xaвaн xvндэрсэн үед энэ шороотой үнсийг өвчтөний 3 хоног дарсан өлөн усанд /шээс/ хийж сайтар халаана. Дэвэргэлгүйхэн зэхсэн тангаараа шилэн хүзүүндээ бүлээн бигнүүр шавж тавьна. 3 хоног авалгүй хөхүүлнэ. 4 дэхь хоног дээрээ самбай марльд улаан гүвдрүүнүүдтэй толбо тогтсон бол Тархины гавал дахь цохилуур тунгалаг хальс бүтэн болсон гэж үздэг.
Б. Ясны сийрэгжилт үрэвссэний улмаас Аарцагны 4 ба 9 дэхь үе сулардаг. Улмаар 2 дахь үе мурийж хотойно. Ходоодны амсар тушаа өв дөлт ихсэж, улаан хоолойны xaвдap гэж андуурагддаг тал бий. Ийм тохиолдолд Сөд өвсний зөвхөн Үндсийг хавар эрт түүж хатаасан Гишүүний нунтагласан навч – 1 тун, 1 ширхэг улаан цоохор мөөг /”мухомор”гэдэг оросоор/-ний малгайны зөвхөн улаан хальсыг хамж авч 500 гр усанд сайн буцалгаад ууна. Эхний уултыг өлөн элгэн дээрээ халуунаар 300 гр-аар, хоёр дахь уултыг унтахын өмнө 10 минутын хэрд 50 гр-аар хүйтнээр ууна. Сүүлийн 100 гр-аар бигнүүр тавьж боолт хийнэ. Хүйтнээр нь хоёр гарын шуундаа мөн хоёр хөлийн булчиндаа бүлээсгээд бигнүүр хийж хөхүүлж унтана. Өглөө нь авдаг.
СӨД-ийг зарим нутагт “Морины шүд” гэдэг юм билээ. Сэтгэлдээ хүндэлж явдаг нэг хүн бий, тэрээр ийн хэлж байсанг саналаа. Тэр хүний маань шүд нь өвдөж, тэгээд шүдэндээ зуугаад гайгүй болсон гэсэн байх шүү хөө. Тэгэхээр зөвхөн хүнийг бус адуу малыг ч домнодог ач тустай ургамал аж.
