Монголчуудын баялаг дээр гадны томоохон уул уурхайн тоглогч Рио-Тинто компани хөрөнгө оруулж дэлхийд дээгүүрт орох ‘Оюу толгой’ төслийг эхлүүлээд олон жил боллоо. Анхнаасаа Монгол улстай хамтран ажиллах гэрээн дээрээ хэл ам таталж эцэс сүүлдээ тухайн үеийн засгийн газрыг толгойлж байсан эрхмүүд, ажлыг гардан гүйцэтгэсэн хүмүүс ихээхэн хэмжээний авилга, ашиг сонирхлын зөрчлийн хэрэгт холбогдон ‘дээлээ нөмрөх’ дээрээ тулаад байгаа билээ. Гадныханд ашигтай монголчууддаа ашиггүй гэрээ хийлээ гэж УИХ-н гишүүн С.Ганбаатар анхнаасаа л хэлж, сануулж, тэмцсээр ирсэн ч ганц дайчин ганцаарддагын үлгэрээр ёстой л хүчгүйдсэн. Олонхоороо түрий бариад зүтгүүлсэн гэрээ нь одоог хүртэл иргэдэд ашигаа өгөөгүй байгаа нь дэндүү харамсалтай. Гэтэл минут, секундээр Монголын хамаг баялаг нүүрс, алт, ховор үнэт металл гадаад руу урссаар. Дэлхийн томоохон тоглогчдын үгээр ингэж улс орныхоо эсрэг ажилладаг өчүүхэн ашиг сонирхолтой удирдлагуудтай байгаа нь Монголчуудын эмгэнэл.
МУ-ын ЗГ-ын ээлжит хуралдаанаар ‘Оюу толгой’ компанийн ТУЗ-ын гишүүнээр ‘Аспайр майнинг’ компанийн гүйцэтгэх захирал З.Ган-Очир, ‘South Gobi sands’-ын захирал, ‘JP Morgan’-ы татварын аналитик асан Э.Баясгалан нарыг томилсон шийдвэр гаргажээ. ‘Оюу Толгой’-ын ТУЗ-ын гишүүн болно гэдэг асар том хангамж, цалин, эрх мэдэл дээр очдог нь ойлгомжтой. Сонирхолтой нь МУ-ын Ерөнхий Сайд У.Хүрэлсүх өмнөх ТУЗ-н гишүүн Н.Багабандийг улираан томилууллаа. Энэ үйлдлийг Хүрэлсүх сайд өөрийг нь улс төрд хөтлөн оруулсан ахынхаа ач буяныг марталгүй хариуллаа гэж үзэх хүмүүс байна. Түүх сөхвөл улс төрийн орлогч байсан, уран илтгэх авьяастай, зоримог залуу Хүрэлсүхийг Багабанди анх МАХН-ын Төв хороонд улс төрийн ажилтнаар авч, ажил амьдралын төдийгүй улс төрийн замыг нь эхлүүлж байжээ. Улс орны эрх ашгийг тэргүүнд тавьж, шударга ажиллаж, гадны хөрөнгө оруулагчдыг дээд зэргээр хянаж ажиллавал үр өгөөж нь ард түмэнд ирэх ёстой. Гэтэл ажил хийдэг хүнийг сонгох бус улс төрийн ач буян хариулсан явуургүй үйлдэл боллоо хэмээн улс төрийн хүрээнийхэн халаглаж байна.
Н.Багабандийн хувьд Монгол улсын ерөнхийлөгчийн өндөр албан тушаал хашиж байсан хүн. Ард түмнийхээ төлөө гадны хөрөнгө оруулалттай компанид хяналт сайн тавих байх гэж түүнийг ТУЗ-н гишүүнээр сонгож ажиллуулсан нь тодорхой. Гэвч жилийн хэдэн зуун сая төгрөгний цалин аваад тэрээр амаа таг үдүүлсэн юм шиг л дуугай байсаар. Уг нь түүний үг жинтэй байдаг учир ард түмнээ өмгөөлж гадны компанитай хэл ам хийгээд байсан бол өдийд бидний амьдрал өөдлөн дэвжих байсан. Гэтэл хүний шунал барагддаггүй бололтой. Хэдэн жилийн өмнө ‘Титэм үг’ хэмээн сургаалийн номоо гаргасныг уншигч та санаж байгаа байх. Тэр номоо дахин хэвлүүлж Эрдэнэт УБҮГ-т шахсан баримт сошиал ертөнцөд шуугиан тарьж олны бухимдлыг бараад байна. Үүнээс гадна түүний Улсын их баяр наадмаар гангардаг хагас тэрбумын үнэтэй алтан бүс нь түүний хэр бэл бэнчинтэйг харуулах бус ард түмнээ тохуурхсан үйлдэл болсныг эргэн сануулая.
